Johan


'Ik hoop dat onze liedjes tijdloos zijn'



Di-Lan Sun

Soms wordt lang wachten beloond. De tweede cd van Johan mag er zijn. Met Pergola doet de band opnieuw een gooi naar internationale roem. De Greeuw, zanger en componist van de band, is er in ieder geval klaar voor.

Na vier jaar betrekkelijke rust staat Johan volop in de belangstelling. De band trad op bij Barend & Van Dorp ('Henk is een enorme fan van ons', vertelt De Greeuw) en op de dag van het interview mag de voorman ook nog eens aan de lokale televisie van Groot Amsterdam vertellen waarom Excelsior zo'n fijn label is.

Later, als de cameraploeg verdwenen is, vertelt De Greeuw over het geduld dat het label met hem had. 'Daarom zouden we deze plaat ook niet bij een ander label kunnen maken', legt hij uit.'Veel grote labels steken niet zoveel in een band. Ik heb vier jaar over het album mogen doen en kreeg daarnaast ook nog eens alle hulp en medewerking van Excelsior.' Vooral producer Frans Hagenaars speelde een belangrijke rol in de totstandkoming van Pergola. 'Hij heeft me steeds gepushed om terug te komen naar de studio. Hij wist ook precies hoe hij me aan moest pakken. In de studio is Frans een extra bandlid.'

Muziek

De belangstelling rond de release van Pergola heeft voor De Greeuw ook z'n mindere kanten. Keer op keer moet hij uitleggen waarom het vier jaar geduurd heeft voordat de cd uitkwam. Zijn gemoedstoestand, de dood van z'n vader en de wisselingen in de band blijken voer voor journalisten. 'Ik vraag me soms af of dat allemaal wel interessant is.' De Greeuw praat liever over zijn muziek, daarin komt genoeg van zijn dagelijkse sores terug.

Over de plaat is hij tevreden. 'Ik heb het gevoel dat het af is. Het heeft veel voeten in de aarde gehad, en als ik er naar luister, denk ik nog wel eens dat ik sommige dingen anders aan had moeten pakken. Maar daar heb ik nu afstand van genomen.'

De Greeuw is een echte liefhebber van liedjes. Wat droevig constateert hij dan ook dat veel pogingen om mooie songs te schrijven niet verder komen dan een goed idee. 'Er zijn heel veel onaffe liedjes. Die blijven meestal hangen in één idee. Dat is vooral iets van de laatste jaren.' Zelf laat De Greeuw zich inspireren door muziek uit de jaren zestig. The Kinks, The Byrds en The Beatles behoren zeker tot zijn referentiekader. 'Revolver is bijvoorbeeld een plaat die alles in zich heeft. Liefde en agressie, en bovendien is de plaat melodieus.' Daarnaast heeft hij ook veel respect voor Oasis. Het feit dat Pergola vergeleken wordt met de muziek die de band uit Manchester maakt, deert hem niet zoveel, eigenlijk ziet De Greeuw het als een compliment.

Steun

De twaalf songs op de cd zijn allemaal thuis ontstaan', vertelt De Greeuw over de plaat. 'Op de gitaar of piano ontstond de basis voor een nummer. Soms was dat alleen maar een riedeltje. Ik heb tapes vol kleine flarden muziek liggen. Sommige van die stukjes haalden de plaat.' Het was in de fase van Pergola dat Wim Kwakman, het enig overgebleven lid van de originele Johan, een belangrijke steun voor De Greeuw was. 'Dan kwam hij langs en liet ik horen wat er was. Zo kregen de nummers gestalte. In de studio werden ze vervolgens afgemaakt.' Voor De Greeuw is deze werkwijze prettig. Het samen componeren in de studio lijkt hem niet echt iets. 'Veel nummers ontstaan tijdens jamsessies, maar ik werk liever rustig thuis aan een nummer, met de gitaar en later met de computer.'

De lovende kritieken verbazen De Greeuw een beetje. 'Ik had verwacht dat de plaat onder zou sneeuwen bij de nieuwe hypes die er zijn. Daarnaast is het toch een heel andere plaat dan ons debuutalbum. Ik vind het gek dat iedereen zo enthousiast is over het feit dat we echt liedjes hebben geschreven. Het is juist vreemd dat zoiets niet vaker gebeurt. Ik hoor zelden nog een song waarvan ik denk dat het een tijdloos liedje is. Ik hoop dat het met ons materiaal wel zo is.'

De liedjes van Pergola

Je kunt met De Greeuw uren praten over liedjes. Een leuke bezigheid, omdat hij, ook over zijn eigen werk, aanstekelijk kan vertellen. Iedere song heeft dan ook zijn eigen verhaal. Dat geldt zeker voor de twaalf nummers op Pergola.

1. Tumble And Fall

Op de tweede single van het album vertelt De Greeuw zeer direct over de afgelopen vier jaar. Teksten als Because the apathy will crack me up in no-time, because insanety becomes a state of mind en When the councelling doesn't bring any silence laten niets te raden over. 'Ik wilde het nummer heel direct houden. Ik geneer me bijna voor de directheid, maar op de een of andere manier moest ik het zo doen.' Is het een afrekening? 'Als ik er over nadenk en mijn eigen tekst analyseer, zou dat best eens kunnen.' De Greeuw is in die zin een bewonderaar van de teksten van Michael Stipe. 'Hij kan niets zeggen, maar zijn cryptische teksten zijn ongelooflijk mooi en alleen hij weet waar het werkelijk over gaat.' Met het blootgeven van zijn ziel en zaligheid in zijn teksten heeft De Greeuw niet zoveel moeite meer. 'Ik kan het nu relativeren.'

2. Pergola

'Pergola is het huis waar ik de plaat gemaakt heb. Het is een soort bunker. Een benedenwoning, dus erg donker. Ik wilde daar weg, maar het was heel moeilijk om dat te doen.' Het nummer gaat over de sleur van het bestaan. Lang uitslapen, computerspelletjes spelen en naar de supermarkt gaan. One of these days I'm starting over. Write me a song like Crimson And Clover. De verwijzing naar Crimson And Clover, een hit, uit de jaren zestig, is niet echt toeval. 'Die plaat is bekend om het effect met de stem van de zanger. Wij hadden ook zoiets in gedachten, en dan kom je toch uit bij dat nummer.'

3. I Mean I Guess

'Dat nummer is gebaseerd op een loopje uit De Waarheid van Marco Borsato. Het liedje had ook Borsato als werktitel.' De Greeuw schreef het nummer op de piano. 'Je kunt duidelijk horen dat het een van de eerste liedjes is die ik op de piano geschreven heb. Ik beheers het instrument niet zo heel goed. Dan speel je dezelfde dingen en verandert alleen de baslijn.' Die mening van een recensent, dat de melodie slap is, weerlegt hij. 'Het is een kort liedje, maar het is wel af.'

4. Tomorrow

'Het refrein en het couplet horen eigenlijk helemaal niet bij elkaar. Qua toonsoort is het heel anders, maar door het leggen van een bruggetje paste het precies.' De Greeuw noemt Tomorrow een naíeve kijk op de wereld.

5. Day Is Done

Ook dit nummer bestaat uit twee stukken. Daar waar De Greeuw bij Tomorrow een brug gebruikt, heeft hij de twee stukken in dit nummer haast naadloos in elkaar over weten te laten vloeien door een piepklein orgelmelodietje. Overigens was het nummer oorspronkelijk zonder het koortje-met-handgeklap. 'Tijdens een studiosessie speelden we door, en toen kwam dit tevoorschijn.'

6. I Feel Fine

Het meest ruige liedje van de cd. 'De titel was er. We hebben zelfs geprobeerd om, net als in het gelijknamige Beatlesnummer, te beginnen met een bas, maar bij ons is de feedback niet zo mooi geworden.'

7. Paper Planes

Voor dit nummer had De Greeuw eerst het strijkorkest. Zelf noemt hij de strekking van de song verre van intelligent. 'Ik had een film gezien over twee mensen die wegliepen. Dat idee wilde ik vatten, maar dan op zo'n knullige manier dat het bijna kitsch wordt. Leuke popmuziek zit altijd op het randje. Waarom moet alternatieve muziek altijd zo serieus zijn?'

8. Save Game

Een simpele tekst met een diepere gedachte. 'Het gaat over het spelen van computerspelletjes, maar eigenlijk ook over een relatie tussen twee mensen. Van een computerspel kun je weglopen. Je slaat de boel op en je bent er vanaf. Het is dan aan jezelf of je door wil gaan of niet. Dat is de gedachte achter de song.'

9. How Does It Feel

Door sommigen gezien als weer een verborgen Beatle-boodschap. De Greeuw schreef de song naar aanleiding van zijn ervaringen met een psychiater. Diepere gedachte is het jezelf blootgeven aan iemand. 'Ik houd daar niet zo van. Als ik na een bezoek thuiskwam, vroeg ik me af wat ik nou allemaal tegen hem gezegd had.'

10. Why CP

'Dat is al een oud nummer en is nooit verder gekomen dan een werktitel.' Frans Hagenaars heeft de song met wat kunstgrepen opgekalefaterd.

11. Time And Time Again

Oorspronkelijk had het een basaal nummer met fuzzbas en met zang en drums moeten worden. Dat idee werd losgelaten. 'Uiteindelijk zijn we er lang mee bezig geweest.'
Over de inhoud is De Greeuw kort. 'Niet alles wat ik in mijn liedjes zeg, is waar. Het zijn wel persoonlijke dingen, maar ik vertel ze niet letterlijk.'

12. Here

'De tekst gaat nergens over, het gaat om de klank.' Qua opzet doet het nummer vaag denken aan het muzikale idee achter I Want You (She's So Heavy) van The Beatles. 'Zo wilden we ook eindigen, maar dat ging net iets te ver.'

Fret, juni 2001
/P>